De toegevoegde waarde van logistiek is buiten de sector niet duidelijk. Webshops staan bijvoorbeeld bol van leuzen als ‘gratis verzending’. De eerste gevolgen van het imagoprobleem zijn al lang zichtbaar, zegt Rene Bruijne.
Koper en verkoper sluiten een verkoopovereenkomst. Maar om de transactie te effectueren, zijn beide partijen voor de fysieke goederen afhankelijk van de logistiek. Je mag dus verwachten dat de twee partijen duidelijke en ondubbelzinnige afspraken maken over de logistiek. In de praktijk is dit echter geenszins het geval!
Het is niet altijd helder waar, wanneer en hoe de zending moet worden afgeleverd. Dat heeft verstrekkende gevolgen: onnodige wachttijden, meerdere keren aanbieden, non delivery’s, et cetera. Hierdoor worden logistieke parameters als beladingsgraad, optimale routeplanning en het aantal drops negatief beïnvloed. Deze afleverdiscrepantie veroorzaakt niet alleen onnodige kosten en ergernissen bij chauffeurs, planners en magazijnmedewerkers. Ook in het kader van de duurzaamheiddoelstellingen en het maatschappelijk verantwoord ondernemen is een afleverdiscrepantie zeer onwenselijk.
Oorzaak afleverdiscrepantie
De oorzaak van de afleverdiscrepantie is voornamelijk te wijten aan het ontbreken van een gevoel van urgentie. Het lijkt alsof de verkoper en inkoper het niet urgent genoeg vinden om de logistieke keten te voorzien van de noodzakelijke en kwalitatief goede data. Maar hoe is dit gebrek aan urgentie ontstaan? Het antwoord op deze vraag is deels terug te voeren op de afwaardering van het imago van de logistieke sector.
We kunnen niet zonder logistiek
Stel de volgende vraag eens in uw kring van collega’s, kennissen en familie: ‘Waar denk je aan bij logistiek?’ Het is waarschijnlijk dat ‘vrachtwagens’ op nummer één staat. Voor veel mensen staat logistiek synoniem aan vrachtwagens. Daar speelt TLN op in met de campagne ‘Zonder transport geen …’. In deze succesvolle campagne maakt TLN duidelijk dat goederen nu eenmaal vervoerd moeten worden om ze naar de consument te kunnen brengen. ‘We kunnen niet zonder logistiek’ is de achterliggende gedachte. Niet zonder vrachtwagens, en niet zonder boten, vliegtuigen en treinen. De noodzaak van transport zit daarmee tussen de oren van het publiek, en dus ook van de koper en verkoper. Je hoort ook niemand meer roepen dat we de vrachtwagens gewoon moeten verbieden.
Wat is toegevoegde waarde logistiek
We kunnen dus niet zonder, maar heeft logistiek daarmee ook toegevoegde waarde? 12 procent van de webshops vindt duidelijk van niet. De webshops staan bol van leuzen als ‘Gratis verzending’. Met deze leuze is direct duidelijk wat het probleem van de logistieke sector is: wel noodzakelijk maar geen toegevoegde waarde in de perceptie van de new kids on the block. Daardoor heeft de logistieke sector een probleem van jewelste. Immers, door het imago dat onder andere gecreëerd wordt door de webshops ─ ‘logistiek kan gratis of bijna voor niets’ ─ is de klant niet bereid iets voor logistiek te betalen. Elke euro is er een te veel.
Gevolgen van het imagoprobleem
De eerste gevolgen van het imagoprobleem zijn al lang zichtbaar. Recente voorbeelden zijn de strijd tussen grote pakketvervoerders en hun subcontractors en de strijd over het inhuren van vermeende ongediplomeerde chauffeurs. Of nog erger: de toename van het aantal non first time delivery’s van internetorders, die volgens recent onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk inmiddels op 12 procent ligt. Welke gedachte leeft onder consumenten en onprofessionele ontvangers? Waarom zou ik thuisblijven of meewerken; ze leveren morgen toch opnieuw en het kost mij toch niets? Ja en nee, is de paradoxale conclusie. Nee, want in hetzelfde onderzoek uit het Verenigd Koninkrijk geeft 77 procent van de ondervraagden aan dat een slechte of verkeerde aflevering van invloed is op de vraag of zij in de toekomst nogmaals bij deze webshop bestellen. Dus juiste aflevering is belangrijk! Ja, want de nummer één oorzaak van de non first time delivery’s (40 procent) is dat er niemand thuis is. Dus schijnbaar gaat er iets mis in de communicatie over de aflevering! En hier liggen nu juist weer kansen voor de logistieke sector om haar toegevoegde waarde kenbaar te maken.
Stop afwaardering imago
Deze ontwikkelingen zetten zich voort als we niets doen aan de afwaardering van het imago van de logistieke sector. Iedereen die in de logistiek werkzaam is, zal de gevolgen vroeg of laat merken. Ook zal de logistieke sector steeds slechter in staat zijn om goede mensen aan te trekken. In een situatie van schaarste kiezen de knapste koppen immers niet snel voor een sector met het imago ‘geen toegevoegde waarde’, die als gevolg van dit imago matig zal betalen. Daardoor zullen innovaties achterblijven en zullen we het als beoogde topsector niet redden. En dat terwijl de politieke innovatiedruk op de logistieke sector de komende decennia alleen maar toeneemt door congestie, milieu en veiligheid. Het is daarom hoog tijd dat de logistieke sector iets doet aan de afwaardering van haar imago. Want gratis bestaat niet, ook niet in de logistiek!
* Eerste publicatie door René Bruijne op 4 dec 2012 op logistiek.nl
